فن سردخانه ای چیست؟

مقدمه

فن سردخانه ای که به آن هواکش سردخانه‌ای هم گفته میشود، یک دستگاه الکتریکی قوی است که برای ایجاد و نگهداری شرایط سرد و خشک در داخل سردخانه‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه با کشیدن هوا از داخل سردخانه، رطوبت و گرما را از محیط حذف می‌کند تا شرایط نگهداری مواد در داخل سردخانه بهینه شود.
هواکش ها دارای انواع مختلف خانگی و صنعتی هستند و بدیهی است که هر کدام باید متناسب با کارایی مد نظر و مناسب خود استفاده شوند. اما هواکش یا فن سردخانه ای معمولا برای محیط های بزرگی چون کارگاه، کارخانه، باشگاه ورزشی، سوله و… استفاده میشود و قادر است هوا را در حجم و با قدرت زیاد جهت ایجاد هوای سرد و خشک جابجا کند.
در این مقاله سعی داریم با فن سردخانه‌ای و انواع و کاربردهای آن بیشتر آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: نوار لاستیک دور درب اتاق سرد خانه ای

عملکرد و کاربرد فن سردخانه ای چیست؟

فن سردخانه ای اینگونه عمل میکند که با چرخش تیغه های قدرتمندی که به یک محور استوانه ای شکل اتصال دارند و توسط موتور به چرخش در می آیند، قادر به جابجایی هوا در حجم و با قدرت زیاد هستند.
سرعت و قدرت جابجایی هوا توسط فن سردخانه ای با نوع کاربرد آن مرتبط است. اگر بخواهیم در رابطه با کاربرد فن یا هواکش سردخانه ای صحبت کنیم میتوان بیشترین کاربردهای آن را در تهویه تابلو برق ها، کندانسورها، اوپرادتورها، مبدلهای برودتی و یا حرارتی و… معرفی کرد.
فن سردخانه ای قاب ندارد و به صورت کف گرد است. نکته دیگر در رابطه با این دستگاه این است که هواکش های سرخانه ای در دورها و ولتاژهای مختلف وجود دارند که بنا به کارایی مورد نیاز مورد استفاده قرار میگیرند.

آشنایی با انواع فن سردخانه ای

انواع فن یا هواکش سردخانه ای در ویژگی های مختلفی با هم تفاوت هایی دارند که همین تفاوت ها دلیل بر استفاده این فن ها در محیط ها و کارایی های مختلف است. فن های سردخانه ای در فاکتورهایی مانند ابعاد فن، توانایی مکش، دور موتور و فشار و همینطور در جزییاتی مانند قطر پروانه، ولتاژ، درجه محافظت موتور، جنس بدنه، نوع پروانه، وزن و… با هم متفاوت بوده و انواع مختلفی دارند. اما آنچه در همه آنها یکسان است این است که تمام فن ها از دو بخش اصلی موتور و پروانه تشکیل شده اند.
جنس پروانه دستگاه، فلزی است که با روکشی از رنگ در برابر تخریب محافظت میشود. علاوه بر آن شکل و انحنای پروانه در مدل های مختلف فن ها متفاوت است.

بر این اساس انواعی از فن سردخانه‌ای موجود است که در ادامه با آنها آشنا میشویم:

هواکش های محوری (Axial Fans): در این نوع هواکش‌ها، جریان هوا موازی با محور چرخش پیچی است. آنها برای جابجایی حجم بالایی از هوا با فشار کم استفاده می‌شوند.

کاربرد هواکش های محوری را معمولا میتوان به صورت زیر در نظر گرفت:

سیستم‌های تهویه مکانیکی:
هواکش‌های محوری در سیستم‌های تهویه مکانیکی مانند سیستم‌های تهویه و تهویه مطبوع، برای جریان هوای تازه و همچنین برای انتقال هوا به فضاهای دیگر استفاده می‌شوند.

سیستم‌های خنک کننده:
هواکش‌های محوری در سیستم‌های خنک کننده مانند کولرهای صنعتی، برای جابجایی هوا به منظور خنک کردن محیط و افزایش تبادل حرارت استفاده می‌شوند.

صنایع و کارخانجات:
از دیگر کاربردهای هواکش محوری استفاده در صنایع مختلف برای تهویه، خنک کردن دستگاه‌ها و تجهیزات میباشد.

تسریع خشک شدن محصولات:
در صنایعی مانند صنعت غذایی یا صنایع شیمیایی، هواکش‌های محوری برای ایجاد جریان هوایی مناسب برای خشک کردن محصولات استفاده می‌شوند. به طور کلی، هواکش‌های محوری به دلیل قابلیتشان در جابجایی حجم بالایی از هوا و عملکرد موثر در فشار کم، در کاربردهایی که نیاز به جریان هوایی بزرگ دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فن سانتریفیوژ بکوارد (Backward Centrifugal Fan)

نوع دیگری از فن سردخانه ای، فن های سانتریفیوژ بکوارد هستند. این نوع فن، یک هواکش سانتریفیوژ است که در آن پیچش پیچ‌ها به سمت مرکز دیواره‌ها و پره‌ها است. این فن‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع فن‌های صنعتی در بسیاری از برنامه‌های تهویه، خنک‌کننده، و انتقال هوا استفاده می‌شوند. آنها برای ایجاد فشار بالا و جریان هوای متوسط به بالا مناسب هستند و در مواردی که نیاز به کارایی بالا با حداقل صدا باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فن‌های سانتریفیوژ بکوارد به دلیل ویژگی‌های خاص خود در موارد مختلف صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای اصلی آنها عبارتند از:

تهویه مکانیکی:
در سیستم‌های تهویه مکانیکی ساختمان‌ها، هواکش‌های سانتریفیوژ بکوارد برای جریان هوای تازه و انتقال هوا به بخش های مختلف مانند اتاق‌ها و فضاها استفاده می‌شوند.

خنک‌کننده‌ها و گرم‌کننده‌ها:
در دستگاه‌های خنک‌کننده و گرم‌کننده، فن‌های سانتریفیوژ بکوارد برای ایجاد جریان هوایی مناسب برای تبادل حرارت استفاده می‌شوند.

صنایع و کارخانجات:
در صنایع مختلف برای انتقال هوا، تهویه و تنظیم دما، فن‌های سانتریفیوژ بکوارد مورد استفاده قرار میگیرند.

سیستم‌های جریان هوا:
در سیستم‌هایی که نیاز به جریان هوایی با فشار و حجم بالا باشد، مانند سیستم‌های انتقال مواد و تجهیزات، این فن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیستم‌های انتقال گاز و مایع:
از دیگر کاربردهای فن سردخانه ای سانتریفیوژ بکوارد این است که در برخی از سیستم‌های انتقال گاز و مایع، مانند سیستم‌های انتقال گازهای صنعتی، برای جابجایی و ایجاد فشار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی، فن‌های سانتریفیوژ بکوارد به عنوان یکی از ابزارهای مهم در صنایع مختلف به کار می‌روند و در کاربردهایی که نیاز به جریان هوایی با فشار و حجم بالا دارید، بسیار مفید هستند.

فن سانتریفیوژ فوروارد (Forward Centrifugal Fan)

نوع دیگری از هواکش یا فن سردخانه ای، فن سانتریفیوژ فوروارد است که در آن جریان هوا از مرکز به سمت لبه‌های پره‌ها و سپس به بیرون هدایت می‌شود. این نوع فن‌ها برای افزایش فشار و جریان هوا با فشار متوسط به بالا مناسب هستند. برخلاف فن‌های سانتریفیوژ بکوارد که جریان هوا از بیرون به مرکز هدایت می‌شود، در فن‌های سانتریفیوژ فوروارد جریان هوا از مرکز به سمت بیرون هدایت می‌شود.

کاربردهای فن‌های سانتریفیوژ فوروارد شامل موارد زیر می‌شود:

سیستم‌های تهویه مکانیکی:
برای انتقال هوای تازه و انتقال هوا به بخش های مختلف در سیستم‌های تهویه مکانیکی استفاده می‌شوند.

خنک‌کننده‌ها و گرم‌کننده‌ها:
برای تبادل حرارت در دستگاه‌های خنک‌کننده و گرم‌کننده به کار می‌روند.

صنایع و کارخانجات:
در مواردی که نیاز به جریان هوایی با فشار متوسط به بالا برای تهویه و انتقال هوا دارید، این فن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیستم‌های خنک کننده مواد:
در سیستم‌های خنک کننده مواد مانند خنک کننده‌های صنعتی، این فن‌ها برای ایجاد جریان هوایی مناسب برای خنک کردن محیط استفاده می‌شوند.

فن‌های سانتریفیوژ فوروارد به دلیل قابلیتشان در افزایش فشار و جریان هوا، در کاربردهایی که نیاز به این ویژگی‌ها دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هواکش سانتریفیوژ رادیال (Radial Centrifugal Fan)

نوع دیگری از فن های سردخانه ای فن سانتریفیوژ رادیال است که در آن جریان هوا از مرکز به سمت لبه‌های پره‌ها و سپس به سمت بیرون هدایت می‌شود. این نوع هواکش‌ها اغلب با نام‌های فن‌های سانتریفیوژ مرکزی نیز شناخته می‌شوند. از کاربردهای آن میتوان به سیستم های تهویه مکانیکی، خنک کننده ها و گرم کننده ها، صنایع و کارخانجات و سیستم های خنک کننده مواد اشاره کرد.

هواکش های معکوس (Reversible Fans):

هواکش های معکوس نوع دیگری از فن های سردخانه ای هستند که قابلیت تغییر جهت جریان هوا را دارند و می‌توانند هوا را هم از داخل به بیرون و هم از بیرون به داخل سردخانه کشید.

هواکش‌های صنعتی:

هواکش های صنعتی دسته دیگری از هواکش یا فن سردخانه ای است که برای انتقال و جابجایی حجم بالایی از هوا در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شوند. این ابزارها معمولاً دارای ظرفیت و عملکرد بالا بوده و می‌توانند با توجه به نیازهای مختلف صنایع، اندازه، قدرت، و ویژگی‌های دیگر متفاوتی داشته باشند.
هواکش‌های صنعتی برای بسیاری از صنایع از جمله صنایع تولیدی، صنعت ساختمان، صنایع شیمیایی، و صنایع غذایی اساسی هستند و نقش مهمی در بهبود شرایط کاری و کارآیی فرآیندهای صنعتی دارند.

کلام آخر:

در این مقاله با فن سردخانه ای و انواع آن آشنا شدیم و دانستیم که فن های سردخانه ای تنها با کاردبرد ایجاد سرمایش مورد استفاده قرار نمیگیرند و کاربردهایی مختلف دیگری نیز دارند اما با این عنوان شناخته میشوند.
انواع فن سردخانه ای مرتبط با نوع کارایی مورد نیاز، مورد استفاده قرار می‌گیرند چرا که هر کدام از آنها مناسب کارایی خاص و محیطی خاص هستند.